Martin Visser
Mijn avond kon niet meer stuk. Ik stapte donderdagavond Paradiso binnen, de laatste tonen van het voorprogramma klonken na en daar galmde de stem van Antony door de zaal. In afwachting van de IJslandse band werden we vergast op het prachtige duet van hem met CoCoRosie, Beautiful boyz. En daarop volgde Casimir Pulaski Day van Sufjan Stevens. Hoe is het mogelijk dat twee van mijn ontdekkingen van dit jaar als opwarmertje werden gedraaid?
Múm heb ik in IJsland "ontdekt". Toen ik daar op vakantie was, heb ik wat CD's gekocht. Ik meldde de verkoper dat ik hield van Sigur Rós en dat ik vergelijkbare muziek zocht. Hij duwde me Summer make good van Múm in handen. Meteen in de vakantie al gedraaid. En net als Sigur Rós maakt ook Múm muziek die typisch bij dat land past. Het ruige natuurlandschap gecombineerd met hun verhalen en sagen over elfjes en trollen, dat hoor je er absoluut in terug. Beide bands maken zweverige, dromigere muziek, waarin zang (en in ieder geval tekst) een ondergeschikte rol speelt. De liedjes van Sigur Rós hebben misschien iets meer samenhang, terwijl Múm eerder collages van geluid en muziek maken.
Om dat live te zien is heel bijzonder. Múm bestaat uit zes man (en een enkele onzichtbare techneut die bij deze band min of meer een medelid is). Alle zes spelen ze allerlei instrumenten. Ik heb de zangeres accordeon zien spelen, bas, mondorgel (of hoe dat ding ook heet), piano, keyboard en ook electronica zien bedienen. De gitarist speelde ook toetsen en bas. De jongen van de electronica speelde ook xylofoon, gitaar en zong. En het meisje met viool, speelde ook op een wonderlijk strijkinstrument met een hoorn erop. En ze zong en tokkelde op de xylofoon. Dan waren er nog de trompettist die ook toetsen speelde en de drummer die daarnaast ook zong.
Veel Múm-nummers zijn instrumentaal (op hun debuut Yesterday was dramatic, today is ok staan voornamelijk instrumentale nummers; op de laatste plaat Summer make hood wordt er meer gezongen). Daarbij is de basis steeds een wonderlijk klinkend ritme uit de drumcomputer aangevuld met bliebjes en piepjes. De drummer speelt er in veel nummer ook live bij, wat overigens een mooie combi is. Voor de rest combineren ze allerlei electronica met akoestische instrumenten. Dus hippe keyboard-klanken met viool en trompet. Bliepjes uit een apparaat plus xylofoon. Soms zijn de liedjes vooral collages van elkaar opvolgende melodietjes en geluidseffecten. Andere keren bouwen ze ene melodie juist helemaal uit en variëren daarop. Beide soorten liedjes zijn erg mooi, de een geeft meer spanning, omdat je met zo'n collage nooit weet waar de muziek uitkomt. Het andere soort liedjes raakt me meer. Daar zit vaker een opstuwende opbouw in. Zeker als de drums steviger worden en de volume toeneemt van de steeds repeterende melodie, is dat heel mooi.
Hier en daar ging er wel wat mis, technisch gezien. Af en toe een piepende microfoon of een te hard ingezette drumloop. Het lijkt me bijna niet te vermijden met zoveel instrumenten en electronica. En dan ook zulke gecompliceerde muziek. Ik snap niet dat ze zelf kunnen onthouden wat ze wanneer spelen. Bijzonder aan Múm is nog wel de zang van Kristín Anna Valtysdóttir. Ze is een frêle verschijning, een IJslands elfje zeg maar. Een beetje Björk, maar dan heel bescheten en verlegen. Haar zang is betoverend, kinderlijk, zacht en hoog. Het geeft de dromerige liedjes een extra mysterieuze sfeer mee. (Overigens heeft zij met haar tweelingszusje Gyða (ook in de band) geposeerd voor de albumhoes van Belle & Sebastian's Fold Your Hands Child, You Walk Like a Peasant).
Het optreden van Múm was in zekere zin ook wel vertederend. De bandleden kwamen nogal verlegen over en er was nauwelijks contact met het publiek. Af en toe maakte Kristín Anna een klein buiginkje en door gingen ze weer met een nieuw liedje. Ze gaven nog één toegift en na lang applaudiseren kwamen ze daarna nog een keer op. Iedereen verwachtte nog een liedje van ze, maar ze bogen vriendelijk lachend en een beetje klungelig. En liepen toen weer van het podium, een verbaasd lachend publiek achterlatend.
Het was betoverend, hemels. Hoog op de muur achter het podium stond nog de tekst uit de tijd dat Paradiso een kerk was: "Soli Deo Gloria". Hoe toepasselijk bij deze engelenmuziek.
Source:
http://vissie.web-log.nl/vissie/2005/09/muziek_engeltje.html
Engin ummæli:
Skrifa ummæli